Summary
Rozmowa z dr nauk med. Elżbietą Łomną – Bogdanov, ordynatorem Pododdziału Endokrynologii Szpitala Wojewódzkiego w Opolu na temat leczenia akromegalii w ramach programu lekowego i o konferencji poświęconej m.in. tej chorobie.
Rozmowa dr nauk med. Elżbietą Łomną – Bogdanov, ordynatorem Pododdziału Endokrynologii Szpitala Wojewódzkiego w Opolu.
Kto najczęściej rozpoznaje akromegalię lub podejrzewa, że ją ma?
To dość ciekawe, bo bywa, że pierwsze podejrzenia o chorobie pojawiają się nie u samych chorych czy ich najbliższych, ale u ich znajomych, którzy np. długo nie widzieli danej osoby. Na przykład krewny lub znajomy zastanawia się głośno nad zmianą kształtu naszej twarzy lub dłoni… Bywa, że lekarze którzy stale mają kontakt ze swym pacjentem też nie zauważają początkowo nieznacznych zmian w jego wyglądzie. Dopiero „nowy” lekarz, który widzi pacjenta po raz pierwszy dostrzega powody do zaniepokojenia i w toku diagnozowania wskazuje na akromegalię. To bardzo podstępna choroba.
Czym jest akromegalia?Akromegalia jest chorobą przewlekłą związaną z nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu. Charakteryzuje się postępującą stopniowo zmianą wyglądu zewnętrznego oraz wieloma powikłaniami narządowymi. Akromegalia występuje u osób dorosłych, u których zakończony został proces wzrastania kości. Zmiany wyglądu zewnętrznego typowe dla akromegalii rozwijają się powoli i są przez długi okres niedostrzegalnie dla chorego. Dochodzi do powiększenia rąk i stóp, co zmusza chorych w okresie kilku lat do zmiany rozmiaru noszonych butów i rękawiczek na większy. Kobiety musza na przykład zmieniać pierścionki na o rozmiar większy – to może być pierwszy sygnał. Powiększeniu ulega również twarzoczaszka – typowy dla akromegalii jest szeroki i gruby nos, powiększenie żuchwy z szerokimi szparami między zębami, wydatne łuki brwiowe.
To choroba bardzo rzadka… A może bardzo rzadko diagnozowana? Być może sam chory myli ją z otyłością i na przykład zamiast zgłosić się do lekarza, skupia się na kolejnych kuracjach odchudzających?
Z uwagi na pewne objawy, takie jak zmiany twarzoczaszki, deformacje dłoni i stóp, wystąpienie nadciśnienia i cukrzycy czy chorób stawów i innych powikłań – trudno jest pomylić akromegalię z otyłością. Poza tym od lat zauważamy ogromny postęp dotyczący rozpoznawalności oraz diagnozowania akromegalii. Wciąż jednak warto uczulać społeczeństwo, aby nie bagatelizować pierwszych objawów. To może być na przykład nadmierna potliwość. Zaawansowana akromegalia może doprowadzić nawet do stanu zagrożenia życia.
W poniedziałek w Szpitalu Wojewódzkim w Opolu odbędzie się konferencja naukowa dotycząca m.in. leczenia chorób tarczycy w przebiegu akromegalii. Dlaczego odbywa się w naszym szpitalu?
Po pierwsze kadra medyczna stale dokształca się i z tego punktu widzenia jest to standardowa konferencja pozwalająca medykom na wymianę doświadczeń i przekazanie najświeższych informacji dotyczących nowoczesnych terapii. Po drugie w Szpitalu Wojewódzkim w Opolu w naszym Szpitalu prowadzimy program lekowy dotyczący akromegalii. Jest on wskazany do zastosowania, jeśli terapia lekami I generacji nie jest dostatecznie skuteczna. Terapię prowadzimy zarówno w Poradni, jak i Pododdziale Endokrynologii. Wymagane jest skierowanie od lekarza endokrynologa. Terapia jest bezpłatna.
– To nie jedyna metoda leczenia tej choroby?
Jak powiedziałam, stosuje się ją wówczas, gdy inne terapie zawodzą. Leczenie często polega na usunięciu (ewentualnie zmniejszeniu) guza oraz obniżeniu stężenia hormonu wzrostu IGF-1 do wartości prawidłowych. Najlepszą metodą leczenia jest operacja usunięcie guza przez nos i zatokę klinową wykonywana w wyspecjalizowanych ośrodkach neurochirurgicznych. Istnieją też leki obniżające stężenie hormonu wzrostu i powodujące zmniejszenie wielkości guza – ale nie prowadzą do jego zniknięcia. Najczęściej stosuje się wstrzyknięcia analogów somatostatyny. Analogi somatostatynowe można stosować przed planowaną operacją lub po niecałkowitym usunięciu gruczolaka. Pierwszy rzut leczenia obejmuje długodziałające analogii I generacji. Gdy taka terapia jest nieskuteczna – to w tzw. drugim rzucie farmakoterapii pozostają dwie możliwości leczenia: długodziałającym analogiem somatostatyny II generacji (Pasyreotyd, Signifor LAR) lub antagonistą receptora GH (Pegvisomant, Somavert). W Szpitalu Wojewódzkim w Opolu mamy zakontraktowany program leczenia Pasyreotydem i Pegvisomantem. Leczenie dla Pacjenta jest bezpłatne.
W poniedziałek w Szpitalu Wojewódzkim odbędzie się konferencja naukowa poświęcona m. in. leczeniu akromegalii
Prelegentami będą:
> Dr n. med. Elżbieta Łomna-Bodanov z Pododziału Endokrynologii Szpitala Wojewódzkiego w Opolu (o programie lekowym leczenia akromegalii)
> Prof. dr hab. n. med. Marek Bolanowski z Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu (o chorobach tarczycy w akromegalii)
> Dr n. med. Łukasz Hajac z Oddziału Onkologii Klinicznej (Chemioterapii) Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu (o chorobach tarczycy w guzach neuroendokrynnych)
